Apologetyka w ujęciu ks. Tadeusza Gogolewskiego (1921-2003)
Przemysław Artemiuk
artemiukprzemek@gmail.comUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5337-0329
Abstrakt
Celem artykułu jest systematyzacja myśli apologetycznej T. Gogolewskiego. W części pierwszej autor ukazuje jego metodologię apologetyki. Część drugą poświęca koncepcji apologetycznej J.S. Dreya w ujęcia w warszawskiego profesora. W części trzeciej przedstawia recepcję dokumentów Vaticanum II poświęconych Kościołowi z perspektywy apologetycznej. A część czwartą ocenie myśli T. Gogolewskiego. Przeprowadzone analizy pozwalają na sformułowanie następujących wniosków. T. Gogolewski zajmował się apologetyką w aspekcie metodologiczno-historycznym. Co oznacza, że badał zarówno jej dzieje, poświęcając szczególną uwagę myśli J.S. Dreya, jak i wskazywał na oryginalność i samodzielność apologetyki jako dyscypliny naukowej i nieteologicznej. Warszawski profesor, przyglądając się z bliska Vaticanum II, tłumaczył i komentował soborowe dokumenty. Najwięcej uwagi poświęcił Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium oraz Dekretowi o ekumenizmie Unitatis redintegratio. W praktyce duszpasterskiej i refleksji naukowej pozostał wierny soborowemu nauczaniu, wskazując na ciągłość Tradycji. T. Gogolewski do końca uprawiał apologetyke. Widział jej sens, wskazywał na oryginalność i inność w relacji do teologii fundamentalnej. Był przekonany, że w przestrzeni kościelnej jest miejsce dla teologii fundamentalnej i nieteologicznej apologetyce naukowej.
Słowa kluczowe:
Tadeusz Gogolewski, apologetyka, teologia fundamentalna, Vaticanum II, Warszawska Szkoła ApologetycznaBibliografia
Bieliński, P., Wyrzykowski, S. (2006). Kalendarium najważniejszych dat z życia księdza profesora Tadeusza Gogolewskiego. W: P. Bieliński (red.), Uczył kochać Kościół. Ksiądz Tadeusz Gogolewski we wspomnieniach (s. 17–23). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Bieliński, P. (2006). Nadzwyczajny Profesor. W: P. Bieliński (red.), Uczył kochać Kościół. Ksiądz Tadeusz Gogolewski we wspomnieniach (s. 9–15). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Bieliński, P. (2010). Wstęp. Obrońca apologetyki. W: T. Gogolewski, Myśleć i rozumieć w Kościele, wstęp i opracowanie P. Bieliński (s. 13–44). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Falczyński, Z. (2002). Gogolewski Tadeusz (1921–). W: K. Kaucha, I. S. Ledwoń, J. Mastej, M. Rusecki (red.), Leksykon Teologii Fundamentalnej (s. 441). Lublin–Kraków: Wydawnictwo KUL i Wydawnictwo M.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1966). Nauka o mistycznym Ciele Chrystusa w świetle nowej konstytucji dogmatycznej o Kościele. Collectanea Theologica, 36(1–4), 90–111.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1967a). Apologetyka naukowa w ujęciu R. Latourelle’a. Studia Theologica Varsaviensia, 1(1), 305–311.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1967b). Pierwszy międzynarodowy zjazd apologetyczny. Studia Theologica Varsaviensia, 5(2), 289–296.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1968a). Apologetyka a doświadczenie według H. Bouillarda. Studia Theologica Varsaviensia, 6(2), 365–389.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1968b). Drugi międzynarodowy zjazd apologetyczny. Studia Theologica Varsaviensia, 6(2), 355–365.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1970). Świadomość religijna a objawienie według J. S. Dreya, założyciela katolickiej szkoły tybińskiej. Studia Theologica Varsaviensia, 8(2), 33–59.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1971). Jezus Chrystus i Jego Kościół według J. S. Dreya. Studia Theologica Varsaviensia, 9(1), 359–366.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1975). Ekumeniczna myśl A. M. Javierre’a. Studia Theologica Varsaviensia, 13(1), 183–192.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1976a). Nowsze badania nad metodologią J. S. Dreya. Studia Theologica Varsaviensia, 14(1), 211–218.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1976b). W obronie apologetyki. Studia Theologica Varsaviensia, 14(2), 3–12.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1976c). Współczesna eklezjologia apologetyczna. Studia Theologica Varsaviensia, 14(2), 269–278.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1977a). Apologetyczna refleksja nad funkcją cudu w objawieniu. Studia Theologica Varsaviensia, 15(1), 3–18.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1983). Drey Johann Sebastian. W: Encyklopedia Katolicka, t. 4 (kol. 209–210). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Gogolewski, T. (1994). Nowy przekład Dekretu o ekumenizmie (nowe tłumaczenie dekretu i wstęp przygotowali T. Gogolewski i P. Bieliński). W: M. Czajkowski (red.), W służbie jedności. Sympozjum ekumeniczne w Akademii Teologii Katolickiej (18 marca 1994 r.) (s. 236–259). Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Google Scholar
Gogolewski, T., Hładowski, W. (2010). Rola apologetyki w zespole nauk teologicznych. W: T. Gogolewski, Myśleć i rozumieć w Kościele, wstęp i opracowanie P. Bieliński (s. 218–219). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Gogolewski, T. (2010). Apologia Kościoła czy apologetyka eklezjologiczna. W: T. Gogolewski, Myśleć i rozumieć w Kościele, wstęp i opracowanie P. Bieliński (s. 282–285). Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Gogolewski, T. (2010). Myśleć i rozumieć w Kościele, wstęp i opracowanie P. Bieliński. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezjalne.
Google Scholar
Kwiatkowski, W. (1965). Początki i rozwój warszawskiej szkoły apologetycznej. Studia Theologica Varsaviensia, 3(1), 5–17.
Google Scholar
Paciorkowski, R. (1976). Kierunek apologetyki. W: XX [Dwadzieścia] lat Akademii Teologii Katolickiej. Księga pamiątkowa 1954–1974 (s. 51–53). Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Google Scholar
Autorzy
Przemysław Artemiukartemiukprzemek@gmail.com
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0001-5337-0329
Ks. prof. ucz. dr hab. Przemysław Artemiuk – teolog fundamentalny, kierownik Katedry Teologii Fundamentalnej i Prakseologii Apologijnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa), wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży oraz przewodniczący Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce; adres internetowy; e-mail: p.artemiuk@uksw.edu.pl.
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 1
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Przemysław Artemiuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
