Godnym być a godnym stawać się. Rozumienie godności ludzkiej w perspektywie deklaracji Dignitas infinita

Artur Wysocki

a.wysocki@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8653-0314

Abstrakt

Tekst artykułu zawiera próbę integralnego opisu pojęcia godności człowieka, uwzględniając perspektywy różnych dyscyplin naukowych, w tym filozofii, teologii, socjologii, psychologii i pedagogiki, ale także odwołując się do różnych paradygmatów poszczególnych dyscyplin. Punktem wyjścia i inspiracją dla niego była deklaracja Dignitas infinita z 2024 r., która jest też głównym punktem odniesienia zawartych w artykule rozważań. W tekście znajdują się odwołania do wielu innych dokumentów magisterium Kościoła. Podjęta została w nim kwestia definicyjna, opisane cechy wyróżniających godność człowieka, zwłaszcza jej charakter absolutny czy integralny, jak również kształtowanie godności człowieka perspektywie historii zbawienia oraz w życiu poszczególnej osoby.


Słowa kluczowe:

godność człowieka, deklaracja Dignitas infinita, integralny charakter godności ludzkiej, statyczny i dynamiczny charakter godności ludzkiej

Benedykt XVI (2009). Encyklika Caritas in veritate. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Chyrowicz, B. (2024). Godność. Wewnętrzna wartość osoby. Ethos, 37(1), 5–8.
  Google Scholar

Dykasteria [Kongregacja] Nauki Wiary (2008). Instrukcja Dignitas personae dotycząca niektórych problemów bioetycznych. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Dykasteria Nauki Wiary (2024). Deklaracja Dignitas infinita o godności człowieka. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Drożdż, B. (2024). Godność człowieka. W: P. Mazurkiewicz, P. Burgoński, K. Sulej, J. Węgrzecki, A. Wysocki (red.), Słownik katolickiej nauki społecznej (s. 118–119). Warszawa: PAX.
  Google Scholar

Franciszek (2015). Encyklika Laudato si’. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Franciszek (2020). Encyklika Fratelli tutti. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Furmanek, W. (2019). Godność narodowa Polaków. Polska godność. W: K. Chałas, W. Furmanek, K. Ożóg, Niepodległość. Implikacje pedagogiczne i edukacyjne (s. 13–54). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
  Google Scholar

Furmanek, W. (2020). Godność człowieka. De dignitate personae humanae. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
  Google Scholar

Furmanek, W. (2021). Człowiek. Wielorakość godności. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
  Google Scholar

Hołub, G. (2023). Godność osoby ludzkiej w stadium prenatalnym. Perspektywa filozoficzna. W: G. Hołub, P. Duchliński (red.), W nurcie personalizmu etycznego (s. 221–232). Kraków: Uniwersytet Ignatianum.
  Google Scholar

Jan Paweł II (1979). Encyklika Redemptor hominis. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Jan Paweł II (1980). Byłem upośledzony i przyszliście mi z pomocą (Osnabrück, 16 listopada 1980). W: S. Dziwisz, J. Kowalczyk, T. Rakoczy (red.), Anioł Pański z Papieżem Janem Pawłem II, t. 1 (s. 303–306). Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Jan Paweł II (1988). List apostolski Mulieris dignitatem. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Jan Paweł II (1994). List do Rodzin Gratissimam sane. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Jan Paweł II (2005). Encyklika Evangelium vitae. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
  Google Scholar

Korporowicz, L. (2024). Wartości autoteliczne jako wyrzut sumienia humanistyki współczesnej. Kultura Współczesna, 1(126), 152–164.
  Google Scholar

Krąpiec, M. A. (1991). Ja – człowiek. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Krąpiec, M. A. (2001). Człowiek. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 2, C–D (s. 376–386). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
  Google Scholar

Krąpiec, M. A. (2003). Godność. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, Go–Iq (s. 15–17). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
  Google Scholar

Machinek, M. (2014). Godność osoby ludzkiej. W: A. Zwoliński, J. Nagórny, K. Jeżyna, E. Sakowicz (red.), Wielka encyklopedia nauczania Jana Pawła II (s. 217–220). Radom: Polwen.
  Google Scholar

Majka, J. (1970). Rozwój zagadnienia praw osoby w nauce społecznej Kościoła. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 3, 11–44.
  Google Scholar

Mariański, J. (2017). Godność ludzka – wartość ocalona. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
  Google Scholar

Mariański, J. (2021a). Godność ludzka w narracji społecznej. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Mariański, J. (2021b). Godność osoby ludzkiej i jej zagrożenia w świetle nauczania społecznego Kościoła. Zeszyty Naukowe WSNS, 1(10), 23–46.
  Google Scholar

Mariański, J. (2024). Godność ludzka, praca, bezrobocie i braterstwo w nauczaniu społeczno-moralnym papieża Franciszka. Lublin: ANSiM.
  Google Scholar

Mazurek, F. J. (1996). Pojęcie godności człowieka. Roczniki Nauk Prawnych, 6, 5–41.
  Google Scholar

Mazurek, F. J. (2001). Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Międzynarodowa Komisja Teologiczna (1983). Godność i prawa osoby ludzkiej. Pozyskano z: https://www.vatican.va
  Google Scholar

(dostęp: 28.02.2025).
  Google Scholar

Orzeszyna, K. (2022). Godność jako źródło praw człowieka. W: K. Orzeszyna, M. Skwarzyński, R. Tabaszewski, Prawo międzynarodowe praw człowieka (s. 24–35). Warszawa: C.H. Beck.
  Google Scholar

Podrez, E. (2003). Godność. Z historii teorii godności i typologia rozumień godności. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, Go–Iq (s. 17–22). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
  Google Scholar

Rodziński, A. (1989). Osoba, moralność, kultura. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Rodziński, A. (2011). U podstaw kultury moralnej. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Skorowski, H. (2005). Problematyka praw człowieka. Warszawa: UKSW.
  Google Scholar

Sobór Watykański II (1965). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

Stolarczyk, I. (2018). Nadprzyrodzony wymiar godności człowieka. Tarnowskie Studia Teologiczne, 37(1–2), 63–279.
  Google Scholar

Styczeń, T. (1984). W drodze do etyki. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Styczeń, T. (2002). Etyka. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, E–Gn (s. 269–284). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
  Google Scholar

Szpunar, M. (2024). Godność osoby chorującej. Ethos, 37(1), 92–109.
  Google Scholar

Szram, M. (2002). Od obrazu do podobieństwa Bożego. Vox Patrum, 22(42–43), 357–376.
  Google Scholar

Ślipko, T. (2004). Zarys etyki ogólnej. Kraków: WAM.
  Google Scholar

Wielecki, K. (2024). Kultura versus kultura masowa. Warszawa: NCK.
  Google Scholar

Wojtyła, K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: KUL.
  Google Scholar

Wysocki, A. (2019). Człowieczeństwo, sprawczość i troska transcendentna. UCS, 24(1), 29–36.
  Google Scholar

Wysocki, A. (2021). Środowisko przyrodnicze jako dar i zadanie. W: D. J. Gwiazdowicz (red.), Pochylając się nad Bożym stworzeniem (s. 165–183). Gołuchów: Ośrodek Kultury Leśnej.
  Google Scholar

Zuberbier, A. (1973). „Nadprzyrodzone” i „naturalne” według Tomasza z Akwinu. Studia Theologica Varsaviensia, 11(2), 75–99.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2025-12-21

Cited By / Share

Wysocki, A. (2025). Godnym być a godnym stawać się. Rozumienie godności ludzkiej w perspektywie deklaracji Dignitas infinita. Warszawskie Studia Teologiczne, 38(2), 126–149. https://doi.org/10.30439/WST.2025.2.7

Autorzy

Artur Wysocki 
a.wysocki@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-8653-0314

Tekst artykułu zawiera próbę integralnego opisu pojęcia godności człowieka, uwzględniając perspektywy różnych dyscyplin naukowych, w tym filozofii, teologii, socjologii, psychologii i pedagogiki, ale także odwołując się do różnych paradygmatów poszczególnych dyscyplin. Punktem wyjścia i inspiracją dla niego była deklaracja Dignitas infinita z 2024 r., która jest też głównym punktem odniesienia zawartych w artykule rozważań. W tekście znajdują się odwołania do wielu innych dokumentów magisterium Kościoła. Podjęta została w nim kwestia definicyjna, opisane cechy wyróżniających godność człowieka, zwłaszcza jej charakter absolutny czy integralny, jak również kształtowanie godności człowieka perspektywie historii zbawienia oraz w życiu poszczególnej osoby.



Statystyki

Abstract views: 1
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Artur Wysocki

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.