Teologiczna analiza formuły „ofiaruję Ci… Bóstwo” w Koronce do Miłosierdzia Bożego w świetle chrystologii nicejsko-chalcedońskiej
Abstrakt
Celem artykułu jest zbadanie, czy formuła Koronki do Miłosierdzia Bożego („Ojcze Przedwieczny, ofiaruję Ci Ciało i Krew, Duszę i Bóstwo…”) pozostaje zgodna z zasadami chrystologii nicejsko-chalcedońskiej oraz z normatywnym językiem liturgii Kościoła. Analiza łączy metodę filologiczno-składniową, porównawczą i dogmatyczno-hermeneutyczną. Uwzględnia źródła biblijne (Hbr 9–10; Rz 3,25), patrystyczne (Cyprian, Ambroży, Jan Chryzostom, Augustyn), euchologiczne (Kanon Rzymski, anafory wschodnie) oraz scholastyczne (Aquinas, Summa theologiae III q.48, q.83). Badanie zmierza do wykazania, że składnia frazy „ofiaruję… Bóstwo” semantycznie włącza divinitas w zakres aktu ofiarnego, co jest sprzeczne z zasadami homoousios (Nicea 325) i communicatio idiomatum (Chalcedon 451). Trzy proponowane interpretacje – enumeracyjna, idiomatyczna i tzw. „ofiarniczego wymiaru boskości” – nie usuwają tej niejednoznaczności. Dla zachowania zgodności z zasadą lex orandi – lex credendi konieczne jest wprowadzenie dopowiedzenia katechetycznego lub korekty redakcyjnej. Przedmiotem ofiary pozostaje człowieczeństwo Chrystusa, natomiast jej nieskończona skuteczność wynika z boskiej godności Ofiarującego. Artykuł stanowi pierwsze systematyczne opracowanie dogmatyczno-językowe formuły Koronki w perspektywie chrystologii nicejsko-chalcedońskiej, integrujące analizę egzegetyczną, liturgiczną i scholastyczną.
Słowa kluczowe:
Koronka do Miłosierdzia Bożego, ofiara Chrystusa, lex orandi – lex credendi, communicatio idiomatum, Nicea, Chalcedon, św. Tomasz z Akwinu, teologia liturgiczna, ; ortodoksja chrystologicznaBibliografia
Bauer, W., Danker, F. W., Arndt, W. F., Gingrich, F. W. (2000). A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature (3rd ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press.
Google Scholar
Biblia Sacra Vulgata (5th ed.). (2007). R. Weber, R. Gryson (red.). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
Google Scholar
Nestle, E., Aland, K., Karavidopoulos, J., Martini, C. M., Metzger, B. M. (red.). (2012). Novum Testamentum Graece (28th ed., NA28). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
Google Scholar
Ambrosius Mediolanensis (1845). De sacramentis. W: Patrologia Latina (t. 16). Paryż: Garnier Frères.
Google Scholar
Athanasius Alexandrinus (1857). Orationes contra Arianos. W: Patrologia Graeca (t. 26). Paryż: Garnier Frères.
Google Scholar
Augustinus Hipponensis (1955). De civitate Dei (B. Dombart, A. Kalb, red.; Corpus Christianorum: Series Latina, t. 47–48). Turnhout: Brepols.
Google Scholar
Cyprianus Carthaginensis (1868). Epistula 63 ad Caecilium. W: Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum (t. 3). Wiedeń: Hoelder-Pichler-Tempsky.
Google Scholar
Ignatius Antiochenus (1901). Patres Apostolici (t. 1; F. X. Funk, red.). Tübingen: J. C. B. Mohr (Paul Siebeck).
Google Scholar
Ioannes Chrysostomus (1862). Homiliae in Epistolam ad Hebraeos. W: Patrologia Graeca (t. 63). Paryż: Garnier Frères.
Google Scholar
Leo Magnus (1846). Epistula 28 ad Flavianum (Tomus ad Flavianum). W: Patrologia Latina (t. 54). Paryż: Garnier Frères.
Google Scholar
Prosper Aquitanus (1847). De vocatione omnium gentium. W: Patrologia Latina (t. 51). Paryż: Garnier Frères.
Google Scholar
Brightman, F. E. (1896). Liturgies Eastern and Western (t. 1: Eastern Liturgies). Oxford: Clarendon Press.
Google Scholar
Goar, J. (1730). Euchologion sive rituale Graecorum. Wenecja: Nicolaus Pezzana.
Google Scholar
Jungmann, J. A. (1951). Missarum sollemnia: Eine genetische Erklärung der römischen Messe. Wiedeń: Herder.
Google Scholar
Missale Romanum: Editio typica. (1962). Watykan: Typis Polyglottis Vaticanis.
Google Scholar
Vogel, C. (1986). Medieval Liturgy: An Introduction to the Sources. Washington, DC: Pastoral Press.
Google Scholar
Wilson, H. A. (1894). The Gelasian Sacramentary. Oxford: Clarendon Press.
Google Scholar
Alberigo, G. (red.). (1973). Conciliorum oecumenicorum decreta (3rd ed.). Bolonia: EDB.
Google Scholar
Concilium Oecumenicum Vaticanum II (1964). Sacrosanctum Concilium. Constitutio de sacra liturgia. Acta Apostolicae Sedis, 56, 97–138.
Google Scholar
Congregatio de Cultu Divino (2000). De titulo Dominicae II Paschae de Divina Misericordia. Acta Apostolicae Sedis, 92, 657–658.
Google Scholar
Congregatio pro Doctrina Fidei (1978). Notificatio, 15 Aprilis 1978. Acta Apostolicae Sedis, 70, 350.
Google Scholar
Denzinger, H., Hünermann, P. (red.). (2012). Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum (43rd ed.). Freiburg im Breisgau: Herder / Ignatius Press.
Google Scholar
Ioannes Paulus II (1980). Dives in misericordia. Acta Apostolicae Sedis, 72, 1177–1232.
Google Scholar
Sanctum Officium (1959). Notificatio, 6 Martii 1959. Acta Apostolicae Sedis, 51, 271–272.
Google Scholar
Tanner, N. P. (red.). (1990). Decrees of the Ecumenical Councils (t. 1–2). London / Washington, DC: Sheed & Ward / Georgetown University Press.
Google Scholar
Aquinas, T. (1888–1906). Summa theologiae (Editio Leonina). Rzym: Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide.
Google Scholar
Balthasar, H. U. von (1978). Theodramatik III: Die Handlung. Einsiedeln: Johannes Verlag.
Google Scholar
Greshake, G. (1997). Der dreieine Gott: Eine trinitarische Theologie. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Rahner, K. (1976). Grundkurs des Glaubens: Einführung in den Begriff des Christentums. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Ratzinger, J. (2000). The Spirit of the Liturgy. San Francisco, CA: Ignatius Press.
Google Scholar
Ratzinger, J. (2002). Duch liturgii (tłum. W. Szymona). Kraków: Znak.
Google Scholar
Urbański, S. (2004). Teologia miłosierdzia Bożego. Kraków: Wydawnictwo Księży Marianów.
Google Scholar
Czaczkowska, E. K. (2012). Siostra Faustyna: Biografia Świętej. Kraków: Znak.
Google Scholar
Granat, W. (1970). Ewangelia miłosierdzia. Poznań–Warszawa: Pallottinum.
Google Scholar
Kosicki, G. W. (2007). Now Is the Time for Mercy. Stockbridge, MA: Marian Press.
Google Scholar
Kowalska, M. F. (2005). Dzienniczek: Miłosierdzie Boże w duszy mojej. Kraków: Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia.
Google Scholar
Kowalska, M. F. (2007). Diary: Divine Mercy in My Soul. Stockbridge, MA: Marian Press.
Google Scholar
Kowalska, M. F. (2016). Dzienniczek: Miłosierdzie Boże w duszy mojej. Kraków: Wydawnictwo Misericordia.
Google Scholar
Machniak, J. (2008). Kult Miłosierdzia Bożego. W: Encyklopedia Katolicka (t. 12, s. 901–904). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar
Witko, J. (2000). Święta Faustyna i Boże Miłosierdzie. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Hauke, M. (2004). Maria – Mutter der Kirche: Mariologische Studien. Augsburg: Sankt Ulrich Verlag.
Google Scholar
Holmes, M. W. (red.). (2007). The Apostolic Fathers: Greek Texts and English Translations (3rd ed.). Grand Rapids, MI: Baker Academic.
Google Scholar
Autorzy
Wojciech SłomskiUniwersytet Vizja w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0003-1532-0341
Prof. dr hab. Wojciech Słomski - urodzony w 1969 roku w Warszawie. Profesor filozofii i teologii. Absolwent Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Teologii Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Doktor habilitowany w zakresie filozofii i teologii. Od 2005 roku profesor tytularny. Autor licznych publikacji z zakresu filozofii religii, teologii dogmatycznej oraz duchowości chrześcijańskiej.
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 0
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
