Godnym być a godnym stawać się. Rozumienie godności ludzkiej w perspektywie deklaracji Dignitas infinita
Artur Wysocki
a.wysocki@uksw.edu.plUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-8653-0314
Abstrakt
Tekst artykułu zawiera próbę integralnego opisu pojęcia godności człowieka, uwzględniając perspektywy różnych dyscyplin naukowych, w tym filozofii, teologii, socjologii, psychologii i pedagogiki, ale także odwołując się do różnych paradygmatów poszczególnych dyscyplin. Punktem wyjścia i inspiracją dla niego była deklaracja Dignitas infinita z 2024 r., która jest też głównym punktem odniesienia zawartych w artykule rozważań. W tekście znajdują się odwołania do wielu innych dokumentów magisterium Kościoła. Podjęta została w nim kwestia definicyjna, opisane cechy wyróżniających godność człowieka, zwłaszcza jej charakter absolutny czy integralny, jak również kształtowanie godności człowieka perspektywie historii zbawienia oraz w życiu poszczególnej osoby.
Słowa kluczowe:
godność człowieka, deklaracja Dignitas infinita, integralny charakter godności ludzkiej, statyczny i dynamiczny charakter godności ludzkiejBibliografia
Benedykt XVI (2009). Encyklika Caritas in veritate. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Chyrowicz, B. (2024). Godność. Wewnętrzna wartość osoby. Ethos, 37(1), 5–8.
Google Scholar
Dykasteria [Kongregacja] Nauki Wiary (2008). Instrukcja Dignitas personae dotycząca niektórych problemów bioetycznych. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Dykasteria Nauki Wiary (2024). Deklaracja Dignitas infinita o godności człowieka. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Drożdż, B. (2024). Godność człowieka. W: P. Mazurkiewicz, P. Burgoński, K. Sulej, J. Węgrzecki, A. Wysocki (red.), Słownik katolickiej nauki społecznej (s. 118–119). Warszawa: PAX.
Google Scholar
Franciszek (2015). Encyklika Laudato si’. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Franciszek (2020). Encyklika Fratelli tutti. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Furmanek, W. (2019). Godność narodowa Polaków. Polska godność. W: K. Chałas, W. Furmanek, K. Ożóg, Niepodległość. Implikacje pedagogiczne i edukacyjne (s. 13–54). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar
Furmanek, W. (2020). Godność człowieka. De dignitate personae humanae. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar
Furmanek, W. (2021). Człowiek. Wielorakość godności. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar
Hołub, G. (2023). Godność osoby ludzkiej w stadium prenatalnym. Perspektywa filozoficzna. W: G. Hołub, P. Duchliński (red.), W nurcie personalizmu etycznego (s. 221–232). Kraków: Uniwersytet Ignatianum.
Google Scholar
Jan Paweł II (1979). Encyklika Redemptor hominis. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1980). Byłem upośledzony i przyszliście mi z pomocą (Osnabrück, 16 listopada 1980). W: S. Dziwisz, J. Kowalczyk, T. Rakoczy (red.), Anioł Pański z Papieżem Janem Pawłem II, t. 1 (s. 303–306). Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1988). List apostolski Mulieris dignitatem. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (1994). List do Rodzin Gratissimam sane. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Jan Paweł II (2005). Encyklika Evangelium vitae. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Korporowicz, L. (2024). Wartości autoteliczne jako wyrzut sumienia humanistyki współczesnej. Kultura Współczesna, 1(126), 152–164.
Google Scholar
Krąpiec, M. A. (1991). Ja – człowiek. Lublin: KUL.
Google Scholar
Krąpiec, M. A. (2001). Człowiek. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 2, C–D (s. 376–386). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar
Krąpiec, M. A. (2003). Godność. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, Go–Iq (s. 15–17). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar
Machinek, M. (2014). Godność osoby ludzkiej. W: A. Zwoliński, J. Nagórny, K. Jeżyna, E. Sakowicz (red.), Wielka encyklopedia nauczania Jana Pawła II (s. 217–220). Radom: Polwen.
Google Scholar
Majka, J. (1970). Rozwój zagadnienia praw osoby w nauce społecznej Kościoła. Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 3, 11–44.
Google Scholar
Mariański, J. (2017). Godność ludzka – wartość ocalona. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Mariański, J. (2021a). Godność ludzka w narracji społecznej. Lublin: KUL.
Google Scholar
Mariański, J. (2021b). Godność osoby ludzkiej i jej zagrożenia w świetle nauczania społecznego Kościoła. Zeszyty Naukowe WSNS, 1(10), 23–46.
Google Scholar
Mariański, J. (2024). Godność ludzka, praca, bezrobocie i braterstwo w nauczaniu społeczno-moralnym papieża Franciszka. Lublin: ANSiM.
Google Scholar
Mazurek, F. J. (1996). Pojęcie godności człowieka. Roczniki Nauk Prawnych, 6, 5–41.
Google Scholar
Mazurek, F. J. (2001). Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka. Lublin: KUL.
Google Scholar
Międzynarodowa Komisja Teologiczna (1983). Godność i prawa osoby ludzkiej. Pozyskano z: https://www.vatican.va
Google Scholar
(dostęp: 28.02.2025).
Google Scholar
Orzeszyna, K. (2022). Godność jako źródło praw człowieka. W: K. Orzeszyna, M. Skwarzyński, R. Tabaszewski, Prawo międzynarodowe praw człowieka (s. 24–35). Warszawa: C.H. Beck.
Google Scholar
Podrez, E. (2003). Godność. Z historii teorii godności i typologia rozumień godności. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, Go–Iq (s. 17–22). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar
Rodziński, A. (1989). Osoba, moralność, kultura. Lublin: KUL.
Google Scholar
Rodziński, A. (2011). U podstaw kultury moralnej. Lublin: KUL.
Google Scholar
Skorowski, H. (2005). Problematyka praw człowieka. Warszawa: UKSW.
Google Scholar
Sobór Watykański II (1965). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Stolarczyk, I. (2018). Nadprzyrodzony wymiar godności człowieka. Tarnowskie Studia Teologiczne, 37(1–2), 63–279.
Google Scholar
Styczeń, T. (1984). W drodze do etyki. Lublin: KUL.
Google Scholar
Styczeń, T. (2002). Etyka. W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, E–Gn (s. 269–284). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Google Scholar
Szpunar, M. (2024). Godność osoby chorującej. Ethos, 37(1), 92–109.
Google Scholar
Szram, M. (2002). Od obrazu do podobieństwa Bożego. Vox Patrum, 22(42–43), 357–376.
Google Scholar
Ślipko, T. (2004). Zarys etyki ogólnej. Kraków: WAM.
Google Scholar
Wielecki, K. (2024). Kultura versus kultura masowa. Warszawa: NCK.
Google Scholar
Wojtyła, K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: KUL.
Google Scholar
Wysocki, A. (2019). Człowieczeństwo, sprawczość i troska transcendentna. UCS, 24(1), 29–36.
Google Scholar
Wysocki, A. (2021). Środowisko przyrodnicze jako dar i zadanie. W: D. J. Gwiazdowicz (red.), Pochylając się nad Bożym stworzeniem (s. 165–183). Gołuchów: Ośrodek Kultury Leśnej.
Google Scholar
Zuberbier, A. (1973). „Nadprzyrodzone” i „naturalne” według Tomasza z Akwinu. Studia Theologica Varsaviensia, 11(2), 75–99.
Google Scholar
Autorzy
Artur Wysockia.wysocki@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-8653-0314
Tekst artykułu zawiera próbę integralnego opisu pojęcia godności człowieka, uwzględniając perspektywy różnych dyscyplin naukowych, w tym filozofii, teologii, socjologii, psychologii i pedagogiki, ale także odwołując się do różnych paradygmatów poszczególnych dyscyplin. Punktem wyjścia i inspiracją dla niego była deklaracja Dignitas infinita z 2024 r., która jest też głównym punktem odniesienia zawartych w artykule rozważań. W tekście znajdują się odwołania do wielu innych dokumentów magisterium Kościoła. Podjęta została w nim kwestia definicyjna, opisane cechy wyróżniających godność człowieka, zwłaszcza jej charakter absolutny czy integralny, jak również kształtowanie godności człowieka perspektywie historii zbawienia oraz w życiu poszczególnej osoby.
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Artur Wysocki

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
