Why Can’t Saint Victorinus of Poetovio Be the Author of the Homily “On the Ten Virgins”?
Nikolay A. Khandoga
Kyiv Theological Academy and Seminary, Kyiv, Ukraine (Ukraina)
https://orcid.org/0000-0002-5494-5822
Abstrakt
The early Christian homily «On the ten virgins» for over 100 years has been a controversial work, since no strong argument has been presented by any scholar in favor of who is its author. The first group of researchers (for example, A. Wilmart, M. Špelič, M. Veronese and P. K. Dobrotsvetov) believes that its author is St. Victorinus of Poetovio, the first Latin interpreter of Holy Scripture. The second group of researchers (for example, A. Wlosok, M. Dulaey, R. Gryson and N. A. Khandoga) ascribes it to Pseudo-Victorinus of Poetovio, an unknown Latin exegete of the Gospel of Matthew. Proceeding from this, the article makes an attempt at a theological and philological analysis of several quotes from the homily «On the ten virgins» and the original works of St. Victorinus of Poetovio — the treatise «On the creation of the world», the fragment «On the life of Christ» and the interpretation of «On Revelation» — in order to identify the author of the homily. Important points in the answer to the question in the title in the article, becomes сhristology, eschatology and symbolic arrhythmology, since there is not a single one of the original works of Victorinus of Poetovio in which they are not given appropriate attention. However, in the homily «On the ten virgins» these theological themes are not adequately addressed.
Słowa kluczowe:
okres przednicejski, pierwszy tłumacz łaciński, nieznany egzegeta łaciński, homilia wczesnochrześcijańska, analiza teologiczno-filologiczna, chrystologia, eschatologia, arytmologia symbolicznaBibliografia
Adinolfi, M. (1992). Le similitudini dell’Apocalisse e l’interpretazione di Vittorino di Petovio. W: L. Padovese (red.), Atti del II simposio di Edeso su s. Giovanni Apostolo (s. 41-51). Roma: Istituto francescano di spiritualità; Pontificio Ateneo Antoniano.
Google Scholar
Adinolfi, M. (2003). Apc. 1 nel commentario di Vittorino di Petovio. W: L. Padovese (red.), Atti del IX simposio di Efeso su s. Giovanni Apostolo (s. 181-185). Roma: Istituto francescano di spiritualità; Pontificio Ateneo Antoniano.
Google Scholar
Akimov, S., arkhimandrit. (2021). Istoriia Khristianskoi Tserkvi v donikeiskii period. Minsk: Izdatel᾿stvo Minskoi dukhovnoi akademii.
Google Scholar
Anonymus. (1971). Épitre de Barnabé. W: P. Prigent, R. A. Kraft (red.), Sources chrétiennes. T. 172 (s. 72-219). Paris: Cerf.
Google Scholar
Anonymus. (2008). Canon Muratori. W: J. J. Armstrong (red.), Vigiliae chiristianae 62, s. 32-34.
Google Scholar
Armstrong, J. J. (2008). Victorinus of Pettau as the Author of the Canon Muratori. Vigiliae chiristianae 62, s. 1-34.
DOI: https://doi.org/10.1163/157007208X255099
Google Scholar
Bratož, R. (1986). Krščanstvo v Ogleju in na vzhodnem vplivnem območju oglejske cerkve od začetkov do nastopa verske svobode. Ljubljana.
Google Scholar
Bratož, R. (1999). Il cristianesimo Aquileiese prima di Constantino fra Aquileia e Poetovio. Udine, Gorizia: Instituto Pio Paschini; Instituto di storia sociale e religiosa.
Google Scholar
Bratož, R. (2012). Forma e contenuto della tolleranza religiosa dall’editto di Gallieno all’editto di Galerio. W: G. Bonamente; N. Lenski; R. Lizzi Testa (red.), Constantino prima e dopo Costantino (s. 25-46). Bari: Edipuglia.
Google Scholar
Bratož, R. (2014). Odnos rimskega cesarstva do krščanstva v obdobju od Galienovega edikta (260) do Galerijevega edikta (311)”. W: P. Štih (red.), Varia (s. 139-174). Ljubljana: Slovenska akademija znanosti in umetnosti.
Google Scholar
Budzanowska-Weglenda, D. (2021). Victorin de Poetovio — exegete de l’Apocalypse de Saint Jean. Vox patrum 79, s. 39-66.
DOI: https://doi.org/10.31743/vp.12613
Google Scholar
Cedilnik, A. (2004). Recenzija on Mednarodni znanstveni simpozij ob 1700-letnici smrti sv. Viktorina Ptujskega. Ptuj, Minoritski samostan sv. Viktorina, Nadžupnijski urad sv. Jurija. 282 s. Zgodovinski časopis 58 (3-4), s. 531-533.
Google Scholar
Daniélou, J. (1978). Les оrigines du chritianisme latin. Paris: Cerf.
Google Scholar
Daniélou, J. (1991). Theologie du judeo-christianisme. Paris: Cerf.
Google Scholar
Danielu, Zh. (2013). Tainstvo budushchego: Issledovaniya o proiskhozhdennii bibleiskoj tipologii. Moskva: Izdatel’stvo Moskovskoi patriarkhii Russkoi pravoslavnoi tserkvi.
Google Scholar
Dobrotsvetov, P. K. (2019). Nevesta zhenikha v pritche o desiati devakh (Mf. 25:1-13) po sviatootecheskim tolkovaniiam. Skrizhali 18, s. 128-145.
Google Scholar
Dulaey, M. (1993a). Le Fragment chronologique de Victorin de Poetovio et la culture grecque aux confins de l’Empire dans la seconde moitie du III-e siecle. Augustinianum 42, s. 127-145.
Google Scholar
Dulaey, M. (1993b). Victorin de Poetovio. Premier exégète latin. T. 1: Texte. Paris: Institut d’Études Augustiniennes.
Google Scholar
Dulaey, M. (1993c). Victorin de Poetovio. Premier exegete latin. T. 2: Notes et tables. Paris: Institut d’Études Augustiniennes.
Google Scholar
Dulaey, M. (1997). Introduction. W: M. Dulaey (red.), Sources chrétiennes. T. 423 (s. 15-41). Paris: Cerf.
Google Scholar
Dulaey, M. (2003). Viktorin von Pettau. W: G. Muller (red.), Theologische Realenzyklopadie. T. 35 (s. 97-99). Berlin: Walter de Gruyter.
Google Scholar
Dulaey, M. (2004). Les sources latines de l’Opus imperfectum in Matthaeumdans le commentaire de la parabole des dix vierges (Mt 25, 1-13). Vetera сhristianorum 41, s. 295-311.
Google Scholar
Emeršič, C. (2003). Obhajanje 1700-letnice smrti sv. Viktorina Ptujskega. W: S. Krajnc (red.), Mednarodni znanstveni simpozij ob 1700-letnici smrti sv. Viktorina Ptujskega (s. 271-272). Ptuj: Minoritski samostan sv. Viktorina; Nadžupnijski urad sv. Jurija.
Google Scholar
Fokin, A. R. (2004). Viktorin Petavskii [Petaviiskii]. W: Patriarkh Moskovskii i vseia Rusi Aleksii II (red.), Pravoslavnaia entsiklopediia. T. 8 (s. 458-461). Moskva: Pravoslavnaia entsiklopediia.
Google Scholar
Fokin, A. R. (2005). Latinskaia patrologiia. T. 1. Period pervyi: Donikeiskaia latinskaia patrologiia (150-325 gg.). Moskva: Greko-latinskii kabinet Yu. A. Shichalina.
Google Scholar
Fokin, A. R. (2009). Recenziia na knigu: Green B. The Soteriology of Leo the Great. Vestnik Pravoslavnogo Sviato-Tihonovskogo gumanitarnogo universiteta. Bogoslovie. Filosofiia 27, s. 114-117.
Google Scholar
Fokin, A. R. (2014). Formirovanie trinitarnoi doktriny v latinskoi patristike. Moskva: Obshhetserkovnaia aspirantura i doktorantura im. svv. Kirilla i Mefodiia.
Google Scholar
Garnak, A. (2007). Missionerskaia propoved᾿ i rasprostranenie khristianstva v pervye tri veka. Sankt-Peterburg: Izdatel᾿stvo Olega Abyshko.
Google Scholar
Gecha, I., arkhimandrit. (2007). «Se zhenikh griadet v polunoshchi». Eskhatologicheskii kharakter bogosluzhenii pervykh trekh dnei strastnoi sedmitsy. W: Eskhatologicheskoe uchenie Tserkvi: materialy Mezhdunarodnoi bogoslovskoi konferentsii Russkoi Pravoslavnoi Tserkvi (Moskva, 14-17 noiabria 2005 g.) (s. 404-413). Moskva: Sinodal᾿naia Bogoslovskaia komissiia.
Google Scholar
Green, B. (2008). The Soteriology of Leo the Great. Oxford: Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199534951.001.0001
Google Scholar
Grégoire, de Nysse. (1944). La création de l’homme. W: J. Laplace, J. Daniélou (red.), Sources chrétiennes. T. 6 (s. 79-246). Paris: Cerf.
Google Scholar
Gryson, R. (2007a). Répertoire general des auteurs ecclésiastiques latins de l’antiquité et du haut Moyen Âge. T. 1: Introduction. Répertoire des auteurs: A-H. Freiburg im Breisgau: Herder.
Google Scholar
Gryson, R. (2007b). Répertoire general des auteurs ecclésiastiques latins de l’antiquité et du haut Moyen Âge. T. 2: Répertoire des auteurs: I-Z. Auteurs sans sigle propre. Tables. Freiburg im Breisgau: Herder.
Google Scholar
Haussleiter, J. (1916). Prolegomena. W: J. Haussleiter (red.), Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum. T. 49 (s. VII–LXXIV). Vindobonae, Lipsiae.
Google Scholar
Hermas. (1958). Le Pasteur. W: R. Joly (red.), Sources chrétiennes. T. 53 (s. 76-365). Paris: Cerf.
Google Scholar
Hieronymus, Stridonensis. (1845). Translatio homiliarum XXXIX Origenis in Evangelium Lucae. Prologus. W: J.-P. Migne (red.). Patrologiae cursus completus. Series latina. T. 26 (s. 219-306). Paris.
Google Scholar
Hieronymus, Stridonensis. (2009). De viris illustribus. W: M. E. Botecchia Deho (red.). Соrpus scriptorum ecclesiae aquileiensis. T. 6/1 (s. 172-385). Roma, Gorizia: Città nuova editrice, Società per la conservazione della Basilica di Aquileia.
Google Scholar
Horvat, F. (1904). Die 1600 jährige Jubiläums-Feier des Märtyrertodes des Hl. Viktorinus, Bischofes von Petovio, in der Propstei- und Stadtfarrkirche zum Hl. Georg in Pettau. Marburg: Verlag der Propstei.
Google Scholar
Irenee, de Lyon. (1969). Contre les heresies, livre V, tome 2. W: A. Rousseau, L. Doutreleau, C. Mercier (red.), Sources chretiennes. T. 153 (10-467). Paris: Cerf.
Google Scholar
Irenee, de Lyon. (1974). Contre les heresies, livre III, tome 2. W: A. Rousseau, L. Doutreleau (red.), Sources chretiennes. T. 211 (16-491). Paris: Cerf.
Google Scholar
Irenee, de Lyon. (1982). Contre les heresies, livre II. W: W: A. Rousseau, L. Doutreleau (red.), Sources chretiennes. T. 294 (22-367). Paris: Cerf.
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2018). K voprosu ob eskhatologicheskikh predstavleniiakh sviatitelia Viktorina Petaviiskogo i Psevdo-Viktorina Petaviiskogo. Warszawskie studia teologiczne 31 (3), s. 162-177.
DOI: https://doi.org/10.30439/WST.2018.3.9
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2019). Eskhatologiia sviatitelia Viktorina Petaviiskogo: poslednie tri dnia, ili poslednie tri tysiachi let. Trudi Kiїvs᾿koї dukhovnoї akademії 31, s. 195-203.
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2021a). Adam i Eva kak proobraz Novogo Adama i Novoi Evy (po ucheniiu sviatitelia Irineia Lionskogo, Tertulliana i sviatitelia Viktorina Petaviiskogo). K voprosu o teorii rekapituliatsii v rannekhristiianskom bogoslovii. Warszawskie studia teologiczne 34 (2), s. 142-159.
DOI: https://doi.org/10.30439/WST.2021.2.8
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2021b). Ekzegeticheskie metody sviatitelia Viktorina Petaviiskogo. Materіali Vseukraїns᾿koї naukovo-praktichnoї konferentsії «Pravoslav᾿ia v Ukraїnі: vikliki chasu i іstorichnі traditsії» (Kharkіv, 13 kvіtnia 2021 r.). (s. 259-266). Kharkіv.
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2022). Cosmology of Saint Victorinus of Poetovio: from the Creation of Light to the Creation of Adam. Warszawskie studia teologiczne 35 (2), s. 82-101.
DOI: https://doi.org/10.30439/WST.2022.2.5
Google Scholar
Khandoga, N. A. (2023). Simvolicheskaia aritmologiia sviatitelia Viktorina Petaviiskogo: na primere chisel «odin» i «sem᾿». Teoloshki pogledi 66 (1), s. 67-84.
Google Scholar
Kovačič, F. (1904). Šestnajststoletnica smrti sv.Viktorina. Voditelj v bogoslovnih vedah 7 (1), s. 55-63.
Google Scholar
Lebedev, A. P. (2006). Dukhovenstvo drevnei Vselenskoi Tserkvi ot vremen apostol'skikh do X veka. Sankt-Peterburg: Izdatel᾿stvo Olega Abyshko.
Google Scholar
Lebedev, A. P. (2007). Vselenskie sobory IV i V vekov: Obzor ikh dogmaticheskoi deiatel᾿nosti s napravleniiami shkol Aleksandriiskoi i Antiokhiiskoi. Sankt-Peterburg: Izdatel᾿stvo Olega Abyshko.
Google Scholar
Makovetskii, E. A. (2010). Nachala tolkovanii: anagogiia, upodoblenie Bogu i ierarkhia v tipologicheskikh tolkovaniiakh Sviashchennogo Pisaniia. Sankt-Peterburg: Akademiia issledovaniia kul᾿tury.
Google Scholar
Marin, M. (2002). La parabola delle vergini da Origene ai cappadoci. W: M. Girardi, M. Marin (red.), Origene e l’alessandrinismo cappadoce (III-IV secolo). Atti del V Convegno del Gruppo Italiano di ricerca su «Origene e la tradizione alessandrina» (Bari, 20-22 settembre 2000) (s. 195-205). Bari: Edipuglia.
Google Scholar
Marin, M. (2004). Note sul simbolismo aritmologico di Vittorino di Petovio. W: S. Santelia (red.), Italia e Romania. Storia, cultura e civilta a confronto. Atti del IV Convegno di Studi italo-romeno (Bari,21-23 ottobre 2002) (s. 195-205). Bari: Edipuglia.
Google Scholar
Martyrologium. (2005). = Martyrologium romanum. Editio princeps (1584). W: M. Sodi, R. Fusco (red.). Citta del Vaticano: Libreria editrice Vaticana.
Google Scholar
Méthode, d᾿Olympe. (1963). Le banquet. W: H. Musurillo, V.-H. Debidour (red.), Sources chrétiennes. T. 95 (s. 42-333). Paris: Cerf.
Google Scholar
Metsger, B. M. (2011). Kanon Novogo Zaveta. Vozniknovenie, razvitie, znachenie. Moskva: Bibleisko-bogoslovskii insttut sv. Apostola Andreia.
Google Scholar
Naumowicz, J. (2011). Pierwsze interpretacje Apokalipsy. W: D. Budzanowskiej, W. Linke (red.), Pierwsze lacińskie komentarze do Apokalipsy: Hipolit, Wiktoryn, Hieronim, Tykoniusz (s. 7-49). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynala Stefana Wyszyńskiego.
Google Scholar
Pani, G. (2003). Chiesa, impero romano, e Anticristo nel Commento all’ Apocalisse di Vittorino di Petovio. W: S. Krajnc (red.), Mednarodni znanstveni simpozij ob 1700-letnici smrti sv. Viktorina Ptujskega (s. 227-241). Ptuj: Minoritski samostan sv.Viktorina; Nadžupnijski urad sv. Jurija.
Google Scholar
Pani, G. (2005). L’Anticristo nel commento all’Apocalisse di Vittorino di Petovio. W: E. Bosetti, A. Colacrai (red.), Apokalypsis. Percorsi nell’Apocalisse di Giovanni (s. 677-701). Assisi: Сittadella.
Google Scholar
Panogopulos, I. (2013). Tolkovanie Sviashchennogo Pisaniia u ottsov Tserkvi. T. 1: Pervye tri veka i aleksandriiskaia ekzegeticheskaia traditsiia do piatogo veka. Moskva: Perervinskaia pravoslavnaia dukhovnaia seminariia.
Google Scholar
Philonus, Alexandrinus. (1896). De opificio mundi. W: L. Cohn, P. Wendland (red.), Opera quae supersunt. T. 1 (s. 1-60). Berlin: Reimer.
Google Scholar
[Pseudo-Victorinus, Poetovionensis]. (1911). De decem virginibus. W: A. Wilmart (red.), Bulletin d’ancienne litterature et d’archeologie chretiennes 1, s. 35-38.
Google Scholar
[Pseudo-Victorinus, Poetovionensis]. (1958). De decem virginibus. W: A. Hamman (red.), Patrologiae cursus completus. Series latina. Supplementum. T. 1 (s. 172-174). Paris: Garnier.
Google Scholar
[Pseudo-Victorinus, Poetovionensis]. (1999). De decem virginibus. W: M. Špelič (red.), Cerkveni očetje. T. 9 (s. 168-175). Celje: Mohorjeva družba.
Google Scholar
[Pseudo-Victorinus, Poetovionensis]. (2002). De decem virginibus. W: M. Veronese (red.), Соrpus scriptorum ecclesiae aquileiensis. T. 2 (s. 352-357). Roma, Gorizia: Citta nuova editrice; Societa per la conservazione della Basilica di Aquileia.
Google Scholar
[Pseudo-Victorinus, Poetovionensis]. (2003). De decem virginibus. W: M. Špelič (red.), Mednarodni znanstveni simpozij ob 1700-letnici smrti sv. Viktorina Ptujskega (s. 258-260). Ptuj: Minoritski samostan sv.Viktorina; Nadžupnijski urad sv. Jurija.
Google Scholar
Sidorov, A. I. (2011). Sviatootecheskoe nasledie i tserkovnye drevnosti. T. 2: Donikeiskie ottsy Tserkvi i tserkovnye pisateli. Moskva: Sibirskaia blagozvonnitsa.
Google Scholar
Sidorov, A. I., Dobrotsvetov, P. K., Fokin, A. R. (2019). Patrologiia: Uchebnik. T. 1: Tserkovnnaia pis᾿mennost᾿ donikeiskogo perioda. Moskva: Poznanie.
Google Scholar
Špelič, M. (1999). Uvod. Cerkveni očetje. T. 9 (s. 5-35). Celje: Mohorjeva družba.
Google Scholar
Špelič, M. (2003). Viktorin Ptujski v družbi desetih devic. W: S. Krajnc (red.), Mednarodni znanstveni simpozij ob 1700-letnici smrti sv. Viktorina Ptujskega (s. 257-270). Ptuj: Minoritski samostan sv.Viktorina; Nadžupnijski urad sv. Jurija.
Google Scholar
Tkachenko, A. A. (2017). Muratori kanon. W: Patriarkh Moskovskii i vseia Rusi Kirilla (red.), Pravoslavnaia entsiklopediia. T. 47 (s. 675-679). Moskva: Pravoslavnaia entsiklopediia.
Google Scholar
Veronese, M. (2002). Introduzione. W: M. Veronese (red.), Соrpus scriptorum ecclesiae aquileiensis. T. 2 (s. 239-254). Roma, Gorizia: Citta nuova editrice; Societa per la conservazione della Basilica di Aquileia.
Google Scholar
Veronese, M. (2004). Radici culturali di Vittorino di Petovio. W: S. Santelia (red.), Italia e Romania. Storia, cultura e civiltà a confronto. Atti del IV convegno di studi italo-romeno (Bari, 21-23 ottobre 2002) (s. 181-194). Bari: Edipuglia.
Google Scholar
Victorinus, Poetovionensis. (2017a). De fabrica mundi. W: R. Gryson (red.), Сorpus christianorum. Series latina. T. 5 (295-300). Turnhout: Brepols.
Google Scholar
Victorinus, Poetovionensis. (2017b). De vita Christi. W: R. Gryson (red.), Сorpus christianorum. Series latina. T. 5 (s. 303). Turnhout: Brepols.
Google Scholar
Victorinus, Poetovionensis. (2017c). In Apocalypsin. W: R. Gryson (red.), Сorpus christianorum. Series latina. T. 5 (s. 110-265). Turnhout: Brepols.
Google Scholar
Wilmart, A. (1911). Un anonyme ancien De X virginibus. Bulletin d’ancienne litterature et d’archeologie chretiennes 1, s. 35-49, 88-102.
Google Scholar
Autorzy
Nikolay A. KhandogaKyiv Theological Academy and Seminary, Kyiv, Ukraine Ukraina
https://orcid.org/0000-0002-5494-5822
Nikolay A. Khandoga – PhD in theology, specialist in the field of Latin patristics, lecturer in theology at the Kiev Theological Academy and Seminary (15 Lavrska St, 01015 Kyiv, Ukraine).
Statystyki
Abstract views: 64PDF downloads: 26
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo jest bezpłatne i udostępniane na zasadach otwartego dostępu (w formacie pdf na stronie internetowej). Od autorów artykułów nie są pobierane żadne opłaty. „Warszawskie Studia Teologiczne” ukazują się na licencji według standardów Creative Commons: CC BY-ND 4.0 (Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe) i nie prowadzą skonkretyzowanej polityki dotyczącej danych badawczych. Autorzy zachowują prawa autorskie.
